Heill og sæll!

Byłem na pierwszych zajęciach z języka staroislandzkiego (zwanego też u nas staronordyjskim). Prowadziła je lektorka z północnej Islandii, Þórdís Edda Jóhannesdóttir. Z językiem miałem już kontakt (nawet samodzielnie zacząłem się go uczyć), gdy kupiłem w Anglii podręcznik "An Introduction to Old Norse" E.V. Gordona (dedykowany Tolkienowi w czasach, gdy obaj pracownicy naukowi tworzyli w 1922 w Leeds "Viking Club"). Miło było wrócić do tej tematyki.

 Zmieniła się sala, a ja nie zauważyłem ogłoszenia na drzwiach na Wydziale Filologii w tym pięknym nowoczesnym budynku przy Grota-Roweckiego, więc spóźniłem się 10 minut, ale nie umknęło mi nic ważnego. Zajęcia były poświęcone wprowadzeniu historycznemu w tematykę staronordyjską, systemom zapisu tego języka (między innymi Þórdís mówiła o runach!), a potem - CZĘŚĆ NAJCIEKAWSZA - wymowie języka wikingów. Słyszeliśmy tę wymowę z ust córy wikingów, mogliśmy głośno powtarzać. Świetne praktyczne ćwiczenia. Można się też było przekonać, jak wiele podobieństw istnieje w rodzinie języków germańskich (dagr = day, langr = long, ár = year, bók = book, hér = here itp.). Na koniec Þórdís podała nam też kilka ciekawych zwrotów w tym języku... I dowiedzieliśmy się trochę o współczesnej kulturze Islandii, o tym, jak Islandczycy nie lubią formalizmu w kontaktach z innymi, jak szanują swoją średniowieczną litraturę, a jednocześnie, że nie mają w swoim własnym języku podręcznika do staronordyjskiego (takie prace wydawane są w Danii i Norwegii).

Kolejne zajęcia poświęcone będą rzeczownikom (a więc pewnie też deklinacjom) oraz składni.

Zachęcam wszystkich miłośników Północy, którzy dobrze operują językiem angielskim (bo wykłady są w języku Szekspira). Już w środę w Katowicach zajęcia z tematyki sag, a konkretnie sagi o wikingach z Jómsborga (Wolina).

"Jómsvikinga saga and development of Old Norse literature" - w każdą środę, godz. 17.30, Wydział Nauk Społecznych, ul. Bankowa 11, 40-007 Katowice, sala 141.

"Introduction to Old Norse" - w każdy czwartek, godz. 17.00, Wydział Filologiczny, ul. Grota Roweckiego 5, 41-200 Sosnowiec, sala 2.1. — z użytkownikiem Þórdís Edda Jóhannesdóttir w miejscu Wydział Filologiczny UŚ.

P.S. Oto mój mały dodatek z podstawowymi zwrotami w języku staronordyjskim:

PODSTAWOWE ZWROTY W STAROISLANDZKIM
(BASIC PHRASES IN OLD NORSE)

Hei - Cześć! (nieformalne); Hi! (informal greeting)

Heill - Pozdrawiam! (do mężczyny); Hello! (when addressing one male)
Heil - Pozdrawiam! (do kobiety); Hello! (when addressing one female)
Heilir - Pozdrawiam! (do grupy mężczyzn); Hello! (when addressing a group of males)
Heilar - Pozdrawiam! (do grupy kobiet); Hello! (when addressing a group of females)
Heil - Pozdrawiam! (do grupy osób obu płci); Hello! (when addressing a group of both sexes)

Sæll - Pozdrawiam! (do mężczyny); Hello! (when addressing one male)
Sæl - Pozdrawiam! (do kobiety); Hello! (when addressing one female)
Sælir - Pozdrawiam! (do grupy mężczyzn); Hello! (when addressing a group of males)
Sælar - Pozdrawiam! (do grupy kobiet); Hello! (when addressing a group of females)
Sæl - Pozdrawiam! (do grupy osób obu płci); Hello! (when addressing a group of both sexes)

Heill og sæll (Zdrowia i szczęścia!; English: healthy and happy) to popularne w społeczeństwie wikingów pozdrowienie, które przypomniano w czasie II wojny światowej, gdy norwescy narodowi socjaliści popularyzowali w okupowanym kraju pogańskie obyczaje.

Góðan dag/Góðan daginn - Dzień dobry! Dobrego dnia!; Good day!
Góðan morgin - Dobrego poranka!; Good morning!
Góðan aptan - Dobrego popołudnia!; Good afternoon!
Gott kveld - Dobry wieczór!; Good evening!
Góða nótt - Dobranoc!; Good night!
Sof þú vel - Śpij dobrze!; Good night! (sleep well)

Velkominn - Welcome! (when addressing one male)
Velkomin - Welcome! (when addressing one female)
Velkominir - Welcome! (when addressing a group of males)
Velkominar - Welcome! (when addressing a group of females)
Velkomin - Welcome! (when addressing a group of both sexes)

Hvat segir þú? - How are you? (formal)
Hversu ferr? - How are you? (informal)
Hvernug hefir þú þat? - How are you? (slang/colloquial)

Allt fínt, þakka - Fine, thanks.
Allt gott, þakka - Good, thanks.
Allt vel, þakka - Well, thanks.
Allt ágætt, þakka - Awesome, thanks.
Ágeatavel, þakka! - Excellent, thanks!

En þú? - And you?

Far vel - Goodbye
Sjáumst - See you
Vit sjáumst - See you (said between two people)
Vér sjáumst - See you (said between more than two)

Já - Yes
Nei - No

Gør þú svá vel - Please (when offering something and when asking for something)
Gørið þit svá vel - Please (when talking to two other people)
Gørið þér svá vel - Please (when talking to many other people)
Svá vel - Please (informal)
Gørvel - Please (informal)
Þakka fyrir - Thank you
Þakka - Thanks
Þak - Thanks (very informal)
Ekki at þakka/Þat var ekki - You’re welcome (‘nothing to thank’/‘it was nothing’)
Þat var svá lítit - You’re welcome (‘that was so little’)

Ek veit (þat) eigi - I don’t know
Ek skil (þat) eigi - I don’t understand

Afsaka - Excuse me (getting attention)
Fyrirgef þú - Excuse me (begging pardon)
Hvat segir þú? - I’m sorry (didn’t hear) – said as a question with rising inflection
Fyrirgef mik - I’m sorry (regretful)
Fyrirgef - Sorry/Excuse me (informal)
Allt er gott - That’s okay