Berend Jantzen. Bliżej znalezienia grobu gdańskich Tolkienów?

Mamy tu cmentarz Zbawiciela na Zaroślaku (ok. 1838-1842).
Być może któryś z krzyży to nagrobek Christiana Tolkiena i jego żony Euphrosiny

Nazwisko Jantzen reprezentowało w Gdańsku kilka rodów. Jeden z nich to ród mieszczański, związany z kilkoma cechami, w tym z cechem kuśnierzy. Inny to ród menonicki z gminy flamandzkiej w Petershagen (na Zaroślaku). Pod kamieniem nagrobnym nr 37 mieszczanina Daniela Jantzena w kościele św. Katarzyny na Starym Mieście pochowano w 1795 ciało innego mieszczanina i mistrza kuśnierskiego, Michaela Tolkiena (1708-1795), stryja Londyńskich Braci (warto przypomnieć sobie szczegóły tego odkrycia! - tutaj). 

Tymczasem pani Krystyna Ejsmont zwróciła się do mnie dziś z zapytaniem o pomoc w identyfikacji tej (patrz zdjęcie) steli nagrobnej z tzw. Nowego Cmentarza Zbawiciela na terenie dzisiejszej szkoły przy ulicy Na Stoku. Chodzi o ten sam cmentarz, na którym pochowany jest ojciec i matka Londyńskich Braci, czyli artylerzysta Garnizonu Gdańskiego, Christian Tolkien i i jego żona Euphrosina. 

Zajrzałem do moich czarodziejskich materiałów gdańskich... I jest rewelacja, która łączy się  prawdopodobnie z... Tolkienami! Oto mamy stelę nagrobną z grobu oznaczonego jako B17, Neuer Kirchhof, gdzie leży:

Nr. 17 Stehende Stein ['stojący kamień' z herbem]

BEREND JANT[ZEN
VND SEINE ERBEN]

Ten Berend Jantzen zmarł 9 maja 1738 według ksiąg parafialnych menonitów gdańskich - tutaj; był mężem Barbke Prinsche. Jego wnukiem był młodszy Berend Jantzen, syn Johanna, który urodził się 5 września 1743, przyjął chrzest w 1765 i zmarł 6 maja 1798 w Aleksandrii (w Egipcie?). Był mężem Eliesabeth z domu Loewens, ojcem Jacoba, Johanna i dwojga innych dzieci. Według ksiąg menonitów gdańskich z gminy flamandzkiej mieszkał w Alt Schotland/Starych Szkotach i należał do gminy menonickiej w Stadtgebiet/Chmielnikach Oruńskich (dziś Oruńskie Przedmieście), był szyprem, a pływał do Amsterdamu, Londynu itd.; poszukam jeszcze więcej informacji na jego temat! Oto opis tego grobu z oryginalnej księgi parafialnej St Salvator (Zbawiciela):

Najciekawsze jest to, że ja już na blogu (14 maja 2018) pisałem o tym grobie jako kandydacie na miejsce pochówku Christiana i Euphrosiny Tolkienów! Pisałem wtedy, że jest to grób rodzin Ziegenhagen i Jantzen. Jantzenowie byli kuśnierzami w Gdańsku, zaś Florentina Elisabeth Ziegenhagen była chrzestną Renaty Eleonory Tolkien 10 lipca 1756 (to siostra Londyńskich Braci!), zaś Martin Jantzen był chrzestnym syna Renata Eleonory, Johanna Christiana (ur. 1782). A zatem i Janztenowie, i Ziegenhagenowie byli blisko rodziny migrantów z Królestwa Prus, Tolkienów! Jeżeli tu leżeli Tolkienowie, to ten Berend okazuje się prawdzimym "Berenem" (nawiązanie do grobu J. R. R. Tolkiena w Wolvercote w Oksfordzie).

Prawda może być jednak bardziej przyziemna (w dosłownym tego słowa znaczeniu) - małżeństwo Tolkienów zostało pochowane w zwykłym ziemnym grobie bez żadnej steli nagrobnej. Wskazuje na to zapis na temat ich pogrzebów (gdyby pochowano ich w grobie z płytą kamienną, oznaczono by to w księgach parafialnych). 

Petershagen w 1820 - za Radunią widać ogrodzenie cmentarza