Kim był Valtin Tolckin (Tolkien) z 1584?

Za pomoc w analizie dokumentu XX. HA Adelsarchiv Kalckstein (528 Bd. 1) dziękuję serdecznie prof. Adamowi Szarszewskiemu 

Fragment okręgu Amt Preussisch Eylau z zaznaczonymi niektórymi miejscowościami,
gdzie mógł mieszkać Valtin Tolckin oraz miejscowość Tolkeim, od której może pochodzić
nazwisko Tolkien

Na Walentyna Tolkiena ("Valtin Tolckin") natknąłem się w znakomitej książce Wilhelma Guddata pt. Die Enstehung und Entwicklung der privaten Grundherrschaften in der Aemtern Brandenburg und Balga (str. 373). Tajemnicza postać, która pojawia się w jednym dokumencie z 1584, wzmiankowana przez Guddata tylko dlatego, żeby zilustrować sprawę skarg (suplik), które składała ludność poddana na swoich junkrów, panów ziemskich.

Będąc w Berlinie w Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz (GStA PK) musiałem ten zapis znaleźć. I jaka była moja radość, gdy wyłuskałem go w teczce z dokumentami na temat szlacheckiego rodu von Kalckstein (sygn. XX. HA Adelsarchiv Kalckstein, 528 Bd. 1). Jest oto na trzech stronicach suplika Valtina Tolckina własnoręcznie przez niego napisana i podpisana? Jeżeli tak, to mamy najstarszy chyba autograf Tolkiena (z 1584)! Umiejętność pisania w XVI wieku? Chyba tylko u wolnych (frei) i sołtysów (schulze). Wiemy, że Tolkienowie od 1514 byli sołtysami w podkrzyżborskiej wsi Głabuny (Globuhnen).

Podpis Valtina Tolckina w XX. HA Adelsarchiv Kalckstein, 528 Bd. 1, s. 72R

Dokument został napisany 1 czerwca 1584 i pochodził z Amt Preussisch Eylau (Urzędu w Iławie Pruskiej). Z innych dokumentów wiem, że Kalcksteinowie posiadali wówczas w Prusach następujące dobra (dobra iławskie pogrubioną czcionką):

• Haupt Amt Brandenburg: Waygau (Wogau), Kruneinen
• Haupt Amt Balga: Sulpepen
• Amt Pr. Eylau: Lauda i karczma w Lölken, Labalauken, Czeissen (Zehsen), Pöhlen, Porkusen (Perguschen), Trankwitz (Rothenen) i Albrechtsdorf

Ze spisu podatku przeciw Turkom z 1540 (Ostpr. Foliant 911a, Nr. 3, s. ) możemy wypisać następujące dobra von Kalcksteinów w rejonie iławskim:

• Wonditten, Schlawen (Pflawen?), Albrechtsdorf, Pelen, Roteyn, Seysen

Herb pruskiego rodu von Kalckstein

 
Można zatem przypuszczać, że Walenty Tolkien mieszkał w którejś z tych wsi. Albrechtsdorf to Wojciechy na zachód od Bartoszyc. Pöhlen to Wiernoje w Okręgu Kaliningradzkim. Zehsen to Sajzy w powiecie iławskim, Perguschen to pobliskie Piergozy. Lölken to dziś rosyjskie Furmanowo, a Wonditten to również część tej ostatniej miejscowości tuż przy granicy z Polską. Ze skargi wynika, że miał on żonę i dzieci. I że naprawdę miał się na co uskarżać.

W analizie supliki Walentyna Tolkiena (Valtina Tolckina) pomógł mi mój dobrodziej, prof. Adam Szarszewski. List zaczyna się od tytułów grzecznościowych wobec pana Komisarza, a w jednym a akapitów następuje właściwa treść:

....am E. G. vnd E. Demutigen suppliciret, wegen meines Junckern [Jacob] von Kalckstein, das er mich one alle vrsach aus Lautter freuel und gewalt von dem erbe entsetzt vnd vmb alle mein armut gebracht....

'Waszym Łaskawościom uniżenie suplikuję w sprawie mego Pana Jakuba von Kalcksteina, który mnie bez żadnego powodu, dla czystego występku i przemocy, z ziemi przepędził i w zupełności wpędził mnie w nędzę'.

Pierwsza strona supliki Valtina Tolckina