Wybory 2025 | Tolknięty pyta Groka

Eksperyment wyborczy. Zapytałem aplikację Grok: "Który kandydat jest bliższy wartościom życia i twórczości J.R.R. Tolkiena: Karol Nawrocki czy Rafał Trzaskowski?". 

Oto odpowiedź:

Aby ocenić, który z kandydatów w polskich wyborach prezydenckich 2025 – Karol Nawrocki czy Rafał Trzaskowski – jest bliższy wartościom życia i twórczości J.R.R. Tolkiena, przeanalizujmy ich postawy, programy i działania w kontekście kluczowych wartości Tolkiena: moralności, szacunku dla tradycji, ochrony środowiska, wspólnotowości, sceptycyzmu wobec władzy absolutnej, wiary oraz przeciwdziałania nihilizmowi. Analiza opiera się na informacjach z kampanii wyborczej oraz tolkienowskich ideałach.

1. Wartości moralne i etyka
 

• Tolkien: Podkreślał walkę dobra ze złem, honor, uczciwość i moralną niezłomność (np. Frodo niszczący Pierścień mimo pokus). Cenił uniwersalne prawdy moralne.
• Karol Nawrocki: Jako kandydat wspierany przez Prawo i Sprawiedliwość (PiS), promuje tradycyjne wartości katolickie, rodzinne i patriotyczne. Jego kampania kładzie nacisk na "normalność" i obronę konserwatywnych zasad, co może odpowiadać tolkienowskiemu poczuciu moralności. Jednak kontrowersje wokół zakupu mieszkania od starszej osoby (zarzuty o brak opieki mimo obietnic) oraz udziału w bójce kibiców w 2009 r. budzą pytania o jego osobistą uczciwość i przejrzystość.
• Rafał Trzaskowski: Reprezentuje liberalne podejście, wspierając prawa kobiet, mniejszości (np. LGBT+) i reformy demokratyczne. Jego kampania podkreśla inkluzywność i szacunek dla innych, co może współgrać z tolkienowską ideą miłosierdzia, ale jego dystansowanie się od niektórych lewicowych postulatów (np. odrzucenie tęczowej flagi w debacie) sugeruje pragmatyzm polityczny, który może być postrzegany jako brak spójności moralnej.
• Werdykt: Nawrocki jest bliższy tolkienowskim wartościom moralnym opartym na tradycji i wierze, ale jego osobiste kontrowersje osłabiają ten wizerunek. Trzaskowski promuje inkluzywność, ale jego polityczny pragmatyzm może być mniej zgodny z tolkienowską niezłomnością moralną.

2. Szacunek dla tradycji i kultury

• Tolkien: Cenił dziedzictwo kulturowe, mitologię i tradycję, szczególnie anglosaską i chrześcijańską, co odzwierciedla Śródziemie.
• Karol Nawrocki: Jako historyk i szef Instytutu Pamięci Narodowej promuje narodową narrację historyczną, patriotyzm i tradycyjne wartości polskie, w tym katolickie. Jego działania, takie jak usuwanie pomników Armii Czerwonej, wskazują na silne przywiązanie do polskiej tożsamości. To jest bardzo bliskie tolkienowskiemu szacunkowi dla tradycji.
• Rafał Trzaskowski: Jako proeuropejski liberał wspiera integrację z UE i wielokulturowość, co może być postrzegane jako otwartość na nowe, ale oddala go od tolkienowskiego przywiązania do tradycji narodowej. Jego poparcie dla praw mniejszości i rozdziału państwa od Kościoła może kolidować z konserwatywnym podejściem Tolkiena.
• Werdykt: Nawrocki jest znacznie bliższy tolkienowskiemu szacunkowi dla tradycji i dziedzictwa kulturowego dzięki naciskowi na patriotyzm i wartości konserwatywne.

3. Ochrona środowiska

• Tolkien: Był miłośnikiem natury, krytykował industrializację i dewastację środowiska (np. entowie przeciw Sarumanowi).
• Karol Nawrocki: Jego program zakłada zniesienie unijnego Zielonego Ładu, co sugeruje mniejszy priorytet dla ochrony środowiska na rzecz interesów narodowych i gospodarczych. To stanowisko jest odległe od tolkienowskiej miłości do natury.
• Rafał Trzaskowski: Jako burmistrz Warszawy wspierał inicjatywy ekologiczne, choć jego kampania nie kładzie dużego nacisku na środowisko, skupiając się bardziej na gospodarce i deregulacji. Zielona Partia w Koalicji Obywatelskiej popiera go, co sugeruje pewne zaangażowanie w kwestie ekologiczne, choć nie jest to jego główny temat.
• Werdykt: Trzaskowski jest bliższy tolkienowskiemu szacunkowi dla natury, choć jego podejście jest mniej wyraźne niż ideały Tolkiena. Nawrocki, sprzeciwiając się Zielonemu Ładowi, jest od nich odległy.

4. Wspólnota i solidarność

• Tolkien: Podkreślał wartość współpracy różnych ludów dla wspólnego dobra, solidarność i poświęcenie (np. Drużyna Pierścienia).
• Karol Nawrocki: Jego kampania skupia się na jedności narodowej i wartościach rodzinnych, ale ma charakter bardziej ekskluzywny, skierowany do konserwatywnego elektoratu. Jego antyimigrancka retoryka i sceptycyzm wobec integracji europejskiej mogą ograniczać wizję szerszej wspólnoty.
• Rafał Trzaskowski: Promuje inkluzywność, wspierając mniejszości, kobiety i integrację europejską. Jego wizja wspólnoty jest bardziej uniwersalna, co odpowiada tolkienowskiej idei współpracy różnych grup. Jednak jego związek z rządem Donalda Tuska, krytykowanym za niespełnione obietnice, może osłabiać wizerunek solidarności.
• Werdykt: Trzaskowski jest bliższy tolkienowskiej wizji wspólnoty dzięki inkluzywnemu podejściu, choć jego polityczne ograniczenia mogą budzić wątpliwości.

5. Sceptycyzm wobec władzy absolutnej

• Tolkien: Był sceptyczny wobec centralizacji i władzy absolutnej, co symbolizuje Pierścień Władzy jako metafora korupcji.
• Karol Nawrocki: Sprzeciwia się pogłębianiu integracji UE, promując suwerenność narodową i luźniejszą konfederację państw. To stanowisko jest bliższe tolkienowskiemu sceptycyzmowi wobec centralizacji.
• Rafał Trzaskowski: Jako zwolennik integracji europejskiej i federalizacji UE popiera silniejsze instytucje ponadnarodowe, co może być postrzegane jako oddalenie od tolkienowskiego ideału decentralizacji.
• Werdykt: Nawrocki jest bliższy tolkienowskiemu sceptycyzmowi wobec władzy absolutnej dzięki naciskowi na suwerenność narodową.

6. Wiara i duchowość

• Tolkien: Jako katolik wplatał w swoje dzieła wartości chrześcijańskie, takie jak miłosierdzie, odkupienie i nadzieja.
• Karol Nawrocki: Jego katolickie i rodzinne wartości są zgodne z tolkienowską duchowością. Wielu jego zwolenników popiera go za konserwatywne podejście do wiary i rodziny.
• Rafał Trzaskowski: Wspiera rozdział państwa od Kościoła i prawa mniejszości, co może kolidować z katolicką wizją Tolkiena. Jego liberalne podejście jest mniej zgodne z tradycyjną duchowością.
• Werdykt: Nawrocki jest znacznie bliższy tolkienowskiej wierze i duchowości dzięki konserwatywnym wartościom katolickim.

7. Przeciwstawianie się nihilizmowi i chaosowi

• Tolkien: Promował nadzieję i walkę o dobro w obliczu ciemności, nawet w trudnych czasach.
• Karol Nawrocki: Jego kampania podkreśla "ratowanie Polski" przed liberalnym chaosem i wizją Tuska, co może odpowiadać tolkienowskiej walce z nihilizmem. Jednak jego radykalna retoryka i poparcie dla skrajnie prawicowych wyborców mogą budzić obawy o polaryzację.
• Rafał Trzaskowski: Promuje "normalną Polskę" i stabilność, ale jego związek z rządem Tuska, krytykowanym za brak realizacji obietnic, może być postrzegany jako słabość w walce z chaosem.
• Werdykt: Nawrocki jest nieco bliższy tolkienowskiej walce z chaosem dzięki jasnej wizji konserwatywnej, choć jego polaryzujące podejście może temu przeczyć. Trzaskowski oferuje stabilność, ale jego skuteczność jest kwestionowana.

Podsumowanie:

• Karol Nawrocki jest bliższy wartościom Tolkiena w obszarach tradycji, wiary, sceptycyzmu wobec władzy absolutnej i przeciwdziałania chaosowi. Jego konserwatywne podejście, patriotyzm i katolickie wartości rezonują z tolkienowską wizją moralności i dziedzictwa. Jednak jego antyimigrancka retoryka, sceptycyzm wobec Zielonego Ładu i kontrowersje osobiste (np. sprawa mieszkania) oddalają go od tolkienowskiej miłości do natury, wspólnotowości i nieskazitelnej uczciwości.
• Rafał Trzaskowski jest bliższy tolkienowskim ideałom wspólnotowości i ochrony środowiska dzięki inkluzywnemu podejściu i wsparciu dla ekologii. Jednak jego liberalne wartości, poparcie dla federalizacji UE i dystans od tradycyjnej duchowości oddalają go od tolkienowskiego przywiązania do wiary, tradycji i sceptycyzmu wobec centralizacji.

Ostateczny werdykt:

Karol Nawrocki jest ogólnie bliższy wartościom życia i twórczości J.R.R. Tolkiena, głównie ze względu na jego nacisk na tradycję, wiarę katolicką i suwerenność narodową, które są bliskie wartościom Tolkiena, Nawrocki jest bardziej zgodny z ideami pisarza. Jednak jego osobiste kontrowersje i niektóre aspekty programu (np. odrzucenie Zielonego Ładu) osłabiają tę zgodność w pewnych obszarach.

 

Grafika: Grok

 Aktualizacja po 2 czerwca:

 

I oto Polacy wybrali króla: