Tołkiny leżą koło Wzgórza Elfów (vulgo Garbna)! Pruskie laūma to 'elf, rusałka'

Czy Kowal z Podlesia Większego ma coś wspólnego
z pewnym tłumaczem w XIV-wiecznych Prusach?

Równolegle do bardzo naukowych i racjonalnych badań genealogicznych #TolkienAncestry rozwija się też wątek baśniowo-mitologiczny. Pisałem już kiedyś o tych niezwykłych koincydencjach, skojarzeniach, inklings. Oczywiście to zabawa fantazji. Ale za to jaka pasjonująca! Pamiętacie, że Profesor Tolkien we Władcy Pierścieni "twierdził", że jego książka to nic innego jak przekład zapisanej we Wspólnej Mowie (Sôval Phârë) Czerwonej Księgi Marchii Zachodniej na język angielski (patrz Prolog i Dodatek F). Profesor miałby dokonać takiego przekładu w Oksfordzie.

Tymczasem z badań #TolkienAncestry dowiadujemy się, że nazwisko Tolkien pochodzi od pruskiego Talk-īn 'potomek Tolka', zaś tolk to 'tłumacz, negocjator' (stprus. *talki). Z nazwiskiem (a wcześniej przydomkiem rycerskiego rodu von Merklichenrad) wiąże się nazwa wsi Tołkiny – nazwa rodowa, typowa dla krajów bałtyckich, którą w XV w. notowano jako Tolkynen (ostatecznie aż do 1945 przyjęła się inna nazwa – Tolksdorf 'wieś Tolka'). 

Tołkiny leżą dziś w gminie Korsze na terenie pradawnej pruskiej ziemi Bartów – w Barcji. W tej samej gminie znajduje się osada Garbno – po niemiecku Lamgarben (zobacz tutaj). Niemiecka nazwa wywodzi się od nazwy pruskiej – od formy Laumygarbis (1339) i Lamegarben (1419). W języku Prusów laūma 'rusałka' i gārbs 'wzgórze' =  *Laumigarbis (według Mažiulisa) czyli 'Wzgórze Rusałek'*! O pruskiej formie laūma preczytasz tutaj. Czy wiesz, że słowiańska rusałka, łacińska nympha, to germański... elf?Chodzi o mitologiczną istotę z mitologii i folkloru bałtyjskiego (słowo poświadczone w łotewskim, litewskim, a jak widzimy również w pruskim). Słowo pochodzi być może od praindoeuropejskiego słowa *loudh-ma 'ta, która wzrasta' (Gatter KZ LXXIII 52-57). A zatem blisko rodowej siedziby rodu Tolków alias Tolkienów leży Wzgórze Elfów, pruskich Laumów! Czy też macie ciarki?

Fee-Berg w: Gerullis, Die altpreussischen Ortsnamen, str. 85

A zatem sprawa jest prosta (oczywiście patrząc mitycznymi oczyma): pierwsi Tolkienowie – prusko-niemieccy tłumacze z XIV w. znali się z Laūmas, czyli z Elfami i to od nich otrzymali tajemniczą księgę oprawną w czerwoną skórę, która to księga spisana została dziwnymi literami. Czerwoną Księgę posiadał jeszcze i antykwariusz, Christian Tolkien z XIX-wiecznego Gdańska, ale w końcu trafiła ona do Anglii, a dzieci Johanna Benjamina Tolkiena przechowały ją do wieku XX, gdy potomek pierwszych Tolkienów – znany Profesor z Oksfordu – złamał kod i odczytał elficki alfabet tengwar... (uśmiech).
 _____________________
 * O podobnych nazwach na Litwie (Laumėkalnis, Laumiakalnis, Laũmupis) przeczytamy tutaj. Za informację dziękuję bałtyście, Aleksandrowi Zagrodskiemu.

Kadr z filmu Władca Pierścieni