Co mi dasz, gdy moje Słońce zgaśnie? | Poemat Tolkiena

Z materiałów promocyjnych serialu tolkienowskiego,
przygotowywanego przez Amazon Prime

Czy znasz quenejską Pieśń Fíriel? Czy znasz elficką modlitwę, którą Tolkien wpisał w treść swojego niedokończonego opowiadania Utracona Droga (ang. The Lost Road), które jego syn opublikował w piątym tomie Historii Śródziemia (zatytułowanym The Lost Road and Other Writings)? 

 

Choć Profesor nie dał temu tekstowi oficjalnego tytułu, z uwagi na to, że jest to pieśń kobiety o imieniu Fíriel (quen. 'Śmiertelniczka'), mówimy o niej jako o Pieśni Fíriel. Fíriel to córka Orontora i służka Elendila. Gdy Elendil z synem Herendilem (jego imię w późniejszych wersjach Legendarium to Isildur) zbliżali się do domu, usłyszeli głos śpiewającej Fíriel. To był moment, gdy zanuciła pytanie: "O Ilúvatarze, co mi dasz tego dnia poza kresem, gdy zgaśnie moje Słońce?". Wtedy Elendil powiedział: E man antaváro? Cóż On zaiste da? Zaś Herendil (Isildur) uskarżył się, że kobieta nie powinna śpiewać takich rzeczy, bo lud Númenoru śpiewa teraz przecież, że wróci Melko[r] i da im Słońce na zawsze. Jego ojciec pogardził jednak tymi słowami. 

 

Pierwszy rękopis opowiadania przekazuje całą pieśń i jej angielskie tłumaczenie. Ale w drugiej wersji Tolkien postanowił pominąć większość utworu i pozostawić tylko dwa ostatnie wersy. Quenya tego utworu przypomina już fazę koncepcyjną z czasów Władcy Pierścieni, choć różni się od "kanonicznej" wersji tego języka. Oto tekst pieśni:

Ilu Ilúvatar en káre eldain a fírimoin
ar antaróta mannar Valion: númessier.
Toi aina, mána, meldielto - enga morion:
talantie. Melko Mardello lende: márie.
En kárielto eldain Isil, hildin Úr-anar.
Toi írimar. Ilyain antalto annar lestanen
Ilúvatáren. Ilu vanya, fanya, eari,
i-mar, ar ilqa ímen. Írima ye Númenor.
Nan úye sére indo-ninya símen, ullume;
ten sí ye tyelma, yéva tyel ar i narqelion,
íre ilqa yéva nótina, hostainiéva, yallume:
ananta úva táre fárea, ufárea!
Man táre antáva nin Ilúvatar, Ilúvatar
enyáre tar i tyel, íre Anarinya qeluva? 

Polskie tłumaczenie:

Ojciec stworzył świat dla Elfów i dla Śmiertelników
i oddał go w ręce Władców. Ci są na Zachodzie.
Są święci, błogosławieni i umiłowani:
z wyjątkiem tego mrocznego.
On upadł. Melko [Melkor] opuścił Ziemię: ta jest dobra.
Dla elfów stworzyli Księżyc, ale dla ludzi czerwone Słońce;
i są one piękne. Wszystkim ofiarowali na miarę dary
Ilúvatara. Świat jest piękny, niebo, morza,
ziemia i wszystko, co na niej jest. Cudowny jest Númenor.
Ale moje serce nie spoczywa tutaj na zawsze,
bo tutaj jest kres i będzie koniec, i Zanik,
bo wszystko jest policzone, wszystko w końcu ma swoją liczbę,
ale to nie wystarcza, nie wystarcza.
Co Ojciec, o Ojcze, mi da
w ten dzień poza kresem, kiedy moje Słońce zgaśnie?

Dla porównania oryginalny tekst angielski:

The Father made the World for Elves and Mortals
and he gave it into the hands of the Lords. They are in the West.
They are holy, blessed, and beloved: save the dark one.
He is fallen. Melko [Melkor] has gone from Earth: it is good.
For Elves they made the Moon, but for Men the red Sun;
which are beautiful. To all they gave in measure the gifts
of Ilúvatar. The World is fair, the sky, the seas,
the earth, and all that is in them. Lovely is Númenor.
But my hearth resteth not here for ever,
for here is ending, and there will be an end and the Fading,
when all is counted, and all numbered at last,
but yet it will not be enough, not enough.
What will the Father, O Father, give me
in that day beyond the end when my Sun faileth?