 |
| Zdjęcie lotnicze z lat 30. XX w. |
Krzyżpork (niem. Kreuzburg 'Zamek Krzyża') leżał w powiecie Iława Pruska (niem Preußisch Eylau) na krawędzi płaskowyżu, który ograniczały rzeki Pasmar, rzeka Keyster, która koło Krzyżporka wpada do rzeki Pasmar, miejscowość Stabławki (niem. Stablack), a na wschodzie niecka terenowa. Miasteczko miało bardzo dawne dzieje. Tutaj znajdował się gród staropruski Witige, podbity w 1240, a w 1253 zastąpiony budowlą obronną Zakonu Niemieckiego. Tutaj już w 1277 znajdowała się siedziba Komturstwa Natangijskiego. W 1315 Krzyżpork otrzymał prawo miejskie. Miasteczko zbudowane na planie prostokąta, opierało się o zamek i miało na początku pięćdziesiąt działek budowlanych. Jedna środkowa parcela pozostała wolna. Kościół zbudowano na obszarze umocnionym. Mury miejskie istniały jeszcze w końcu XVII wieku. Nie uchroniło to jednak miasteczka od katastrof. Zarazy i pożary dotykały niejednokrotnie miasteczko. W 1740 było w Krzyżporku 986 mieszkańców, w 1852 – 1967 mieszkańców, a w 1930 – 1853 mieszkańców.
Pierwszy Tolkien, którego spotykamy w Krzyżporku, to Michael Tolkien z końca XVI w. W 1614 kolejny Tolkien, Friedrich, odmawia złożenia hołdu nowemu władcy Prus. Następni Tolkienowie z Krzyżporka to kolejny Michael (ur. ok. 1620), jego synowie – w tym młynarz Christian Tolkien oraz jego syn, mistrz szewski, Christian. Stąd też wychodzą do Gdańska: czeladnik kuśnierski, Michael Tolkien (1708-1795) i jego starszy brat Christian (1707-1789), czeladnik szewski. Synowie Michaela pozostali w Gdańsku, a pierwsi synowie Christiana wyemigrowali do Londynu przez Amsterdam (stało się to w 1770 i potem).
Więcej o Krzyżporku przeczytacie u Hartknocha. Zapraszam do lektury:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz