Nie jedzcie gryfów!

Gryf, "Alicja w Krainie Czarów", ilustracja Johna Tenniela

 

Stary Testament zabrania zjadania gryfów:

"Nieczystych nie jedzcie, to jest orła i gryfa, i orła morskiego, kani i sępa, i jastrzębia według rodzaju swego, i całego rodzaju kruczego, i strusia, i sowy, i łyski i jastrzębia według rodzaju swego, czapli i łabędzia, i ibisa, i nurka, modrzyka i puchacza, bąka i siewki, każde według rodzaju swego, dudka też i nietoperza" 

(Pwt 14,12-18, przekład Jakuba Wujka; zobaczcie czym zastąpiono gryfa w nowych przekładach)

 

Gryf ma dla mnie teraz szczególne znaczenie po odkryciu złotego gryfa (Gryffindor!) jako znaku heraldycznego rodziny Tolkienów (patrz tutaj i tutaj), po zafascynowaniu się symboliką gryfa jako mitycznego stworzenia z naszej swojskiej Hyperborei czyli Sarmacji (Jacek Kowalski śpiewa przecież: "Tutaj wtedy w lasach głębokich / Żyły tylko gryfy i smoki" - Psalm rodowodowy z albumu Dwie Sarmacje - tutaj) i po nazwaniu mojej nowej pięknej liry alemańskiej imieniem Gryfiny (dziękuję moim Patronom! - wciąż można pomóc sfinansować zakup tego pięknego i szlachetnego instrumentu - tutaj).

 

Moja Gryfina, dzieło Mistrza Uhliga z Lipska,
kopia liry z Trossingen (VI w.)

 

Dlaczego Gryfina? Bo pierwowzór liry pochodzi z ukochanej przez naszego Gryfa Tolkiena epoki heroicznej, z czasów Beowulfa; bo odebrałem ją w Szczecinie, mieście Gryfitów, zachodniopomorskiej dynastii herbu gryf, bo gryf to drewniany element większości instrumentów strunowych (choć nie liry germańskiej)... No i jest jeszcze nasze śląskie słowo gryfnie, które tak pięknie objaśnia profesor Kadłubek:

"Gryfny abo gryfno to je taki, to je tako, co mo w sobie coś miłego i wdziyncznego. I to sie zgodzo: bo słowo gryfny mo zwionzek ze słowym greckim charis abo łacińskim gratia, kere znaczom wdziynk, pjynkno, jakoś miło cecha. Charis to tyż je łaska i łaskawoś, jak czytomy w Ywangelji po grecku napisanyj. (...) Ale nasze ślonske gryfnie stoji tyż blisko nimieckigo greifbar, czyli taki dotykalny, co sie dobrze mieści w garści. Nimiecke greifen to 'chycić', 'brać', 'trzimać'".

Izydor z Sewilli pisał, że gryf jest emblematem Chrystusa. Zaskoczeni? Tak to tłumaczy Izydor w swoich Etymologiach:

"Chrystus jest lwem, albowiem króluje i ma siłę, jest orłem, albowiem po zmartwychwstaniu wstępuje w Niebiosa".

A czy wiecie, że gryf to istota... rodzaju żeńskiego? Więc w zasadzie jest to właśnie gryfina, bo gryf rodzaju męskiego nie posiada orlich skrzydeł. Więcej o gryfach przeczytasz tutaj.

 

Jeden z najmłodszych przedstawicieli rodziny Tolkienów we wschodniej Anglii nazywa się Griffin Tolkien...